Kira Zam Oranı
Kira zam oranı, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 12 aylık ortalaması temel alınarak hesaplanır. Ev sahipleri kira artışı yaparken bu sınırı aşamaz.
Ağustos 2024 Kira Zam Oranı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 Temmuz ayı itibariyle Tüketici Fiyat Endeksi ‘nin (TÜFE) on iki aylık ortalaması %65,93 arttı. Buna göre ağustos ayı için yapılabilecek en yüksek zam oranı %65,93 olacak.
Kira Artış Oranı Nasıl Belirlenir ve Hesaplanır?
İş Yeri Kira Artış Oranı
İş yeri kira artış oranı, 1 Temmuz 2020’den itibaren bir önceki kira yılındaki Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranı baz alınarak hesaplanır. Kiracı ve kiralayan TÜFE oranının altında bir artış oranına da karar verme hakkına sahiptir. İş yeri kira sözleşmeleri; ofis, ticarethane, mağaza dükkan gibi taşınmaz mallar için geçerlidir.
2024 Ağustos iş yeri kira zam oranı, Tüketici Fiyat Endeksi ‘nin (TÜFE) on iki aylık ortalaması %65,93’dür.
Kira Artış Oranları 2024
|
Yıl |
Kira Sözleşmesinin Yenilendiği Ay |
En Yüksek Kira Artış Oranları (TÜİK) (İş Yerleri İçin) |
En Yüksek Kira Artış Oranları (Konut) |
|
2024 |
Ocak |
%53,86 |
%25 |
|
2024 |
Şubat |
%54,72 |
%25 |
|
2024 |
Mart |
%55,91 |
%25 |
|
2024 |
Nisan |
%57,50 |
%25 |
|
2024 |
Mayıs |
%59,64 |
%25 |
|
2024 |
Haziran |
%62,51 |
%25 |
|
2024 |
Temmuz |
%65,07 |
%65,07 |
|
2024 |
Ağustos |
%65,93 |
%65,93 |
|
2024 |
Eylül |
Açıklanmadı |
Açıklanmadı |
|
2024 |
Ekim |
Açıklanmadı |
Açıklanmadı |
|
2024 |
Kasım |
Açıklanmadı |
Açıklanmadı |
|
2024 |
Aralık |
Açıklanmadı |
Açıklanmadı |
*Tabloda belirtilen en yüksek zam oranları TÜFE 12 aylık ortalamadır. Ayrıca enflasyon oranları iş günü olması durumunda her ayın 3. günü saat 10.00’da TÜİK tarafından açıklanır.
Örnek Kira Artışı Hesaplama
|
Aylık Kira Ödemesi (1. yıl) |
Yıllık Artış Oranı |
Zamlı Tutar |
5. Yıl Kira Ödemesi |
10. Yıl Kira Ödemesi |
|
2.000 TL |
%25 |
2.500 TL |
7.629 TL |
23.283 TL |
|
3.000 TL |
%25 |
3.750 TL |
11.444 TL |
34.925 TL |
|
5.000 TL |
%25 |
6.250 TL |
19.073 TL |
58.208 TL |
|
10.000 TL |
%25 |
12.500 TL |
38.147 TL |
116.415 TL |
Kira Artışı Hesaplama Seçenekleri
- TÜFE (12 aylık ortalama): Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 12 aylık ortalaması temel alınarak kira artışı hesaplanır. Borçlar Kanunu kapsamında kira sözleşmesi yenilemesinde yapılabilecek en yüksek yasal zam oranıdır.
- TÜFE (Gecen yılın aynı ayına göre): Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) gecen yılın aynı ayına göre değişim oranı temel alınarak kira artışı hesaplanır.
- Yİ-ÜFE (12 aylık ortalama): Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) 12 aylık ortalaması baz alınarak kira artışı hesaplanır. 2019 yılından önce en yüksek kira zam oranı belirlenmesinde yasal olarak bu oran kullanılıyordu.
- Yİ-ÜFE (Gecen yılın aynı ayına göre): Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) gecen yılın aynı ayına göre değişim oranı temel alınarak kira artışı hesaplanır.
- (TÜFE + Yİ-ÜFE)/2 – 12 aylık ortalama: TÜFE+Yİ-ÜFE 12 aylık ortalaması toplanarak 2’ye bölünmesi ile bulunan oran temel alınarak kira artışı hesaplanır.
- TÜFE + Yİ-ÜFE)/2 – Gecen yılın aynı ayına göre: TÜFE+Yİ-ÜFE gecen yılın aynı ayına göre toplanarak 2’ye bölünmesi ile bulunan oran temel alınarak kira artışı hesaplanır.
- Özel Oran: Enflasyon oranları haricinde özel olarak girilen oran temel alınarak kira artışı hesaplanır. Özel oran, geleceğe yönelik yapılacak tahmini kira artışı hesaplamaları için de kullanabilir.
Not: İlgili mevzuat kapsamında enflasyona göre belirlenen kira artış oranları “uygulanabilecek en yüksek kira artış oranı tespiti için kullanılır.” Bu sebeple asıl kira artışı (enflasyona göre belirlenen üst sınırı geçmemek şartı ile) kiracı ve gayrimenkul sahibi arasındaki anlaşmaya göre belirlenir.
Kira Artışı Kanunu
Yasal olarak kira artış oranları Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesinde göre düzenleniyor. İlgili madde 18 Ocak 2019 tarihi itibarıyla aşağıdaki şekilde değiştirildi:
11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 344 üncü maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “üretici fiyat endeksindeki artış” ibareleri “tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim” şeklinde değiştirilmiş ve maddenin dördüncü fıkrasına “kararlaştırılmışsa,” ibaresinden sonra gelmek üzere “20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla,” ibaresi eklenmiştir.”
Kira Artışında %25 Sınırı Sona Erdi
11 Haziran 2022 tarihinde başlayan ve konut kiralarına %25’lik artış sınırı getiren düzenleme 1 Temmuz 2024 tarihinde sona erdi. Bu tarihten itibaren kira artışı 11 Haziran 2022 öncesinde olduğu gibi TÜFE (12 aylık ortalama) oranına göre belirlenecek ve ev sahipleri bu sınırı aşamayacak. Zam dönemi temmuz öncesi olan kiracılardan 2024 yılı için yeni artış talep edilemeyecek.
Kira Artışı Yargıtay Kararı
2019 yılı öncesinde alınan Yargıtay Kararları kira artışının “Yİ-ÜFE On İki Aylık Ortalama Değişim Oranı”nı geçemeyeceği şeklinde (ilgili Yargıtay kararına ulaşmak için tıklayın). Yİ-ÜFE oranının ilgili kanunda TÜFE ile değiştirilmesi ile birlikte mevcut Yargıtay Kararları da “TÜFE On İki Aylık Ortalama Değişim Oranı” olarak güncellenmiş oldu.
Kaynaklar:
18.01.2019 Tarihli 30659 Sayılı Vergi Kanunu Kararname Değişikliği Kanunu – Madde 56
04.02.2011 Tarihli 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu – Madde 344